In mijn beleving gaat het niet om één uitdaging, de grootste, maar een reeks van uitdagingen die er liggen om tot een biobased economy te komen. Zo zullen we voldoende impact moeten hebben, zijn er verdienmodellen en technologieën nodig en moet er voldoende biomassa beschikbaar zijn om de biobased economy op te laten functioneren.
Impact
Impact heb je nodig om een koerswijziging tot stand te brengen die uiteindelijk weer zorgt voor een stabiele nieuwe situatie. Door bijvoorbeeld één steen in een stromende rivier te gooien zal er niet veel gebeuren. Maar ben je in staat om een kar vol stenen in het water te gooien dan kun je de stroming toch al aardig veranderen en ook blijvend veranderen.
Maar hoe krijg je, om bij dit voorbeeld te blijven, voldoende stenen bij elkaar om die dam stevig te houden? Dat kan in mijn belevenis alleen maar als mensen en ondernemingen er belang bij hebben dat de koerswijziging blijvend is. En dat betekent simpelweg dat aan de koerswijziging verdiend moet worden. Of dit nu is door de stenen te verzamelen, te vervoeren in de rivier te leggen of het proces te bewaken. Alles is daarbij van belang.
Maar juist dit is al een forse uitdaging, omdat je al direct moet concurreren met het huidige “ideale”: fossiele systeem. Niet alleen op prijs maar ook op kwaliteit, kwantiteit, leverbetrouwbaarheid etc.
Daarvoor heb je eigenlijk al direct een grote massa nodig, omdat je dan de processen kunt optimaliseren. In een zich ontwikkelende markt is dat alles niet direct mogelijk. Dus wil je de transitie naar een biobased economy daadwerkelijk op gang brengen dan zullen op de een of andere manier de kosten van de imperfectie gecompenseerd moeten worden. Zoals dat een aantal jaren geleden ook is gebeurd met de energietransitie. Daar is met een SDE-subsidie de onrendabele top gefinancierd zodat duurzame energieopwekking van de grond is gekomen. Ook op de energiemarkt moet men concurreren met het “ideale” fossiele systeem.
Technologie
Over de ontwikkeling van de technologie maak ik me het minste zorg. Als er economische vraag is gaan de technische en technologische ontwikkelingen over het algemeen snel.
Aanbod van biogene grondstoffen
De andere uitdaging heeft betrekking op het in voldoende mate beschikbaar zijn van biogene grondstoffen voor de biobased economy. Belangrijk daarbij is dat er gekeken wordt naar hernieuwbare grondstoffen, het circulair hergebruik en cascadering volgens de Ladder van Lansink.
En dan maakt het in mijn belevenis niet uit of deze grondstoffen nu vrijkomen als reststromen in het agro-foodsysteem of bij het recyclen (o.a. kunststof). Het gaat uiteindelijk om het efficiënt inzetten en hergebruiken van koolstof. En dit kan ook door gewassen speciaal te telen voor toepassing als grondstof in de biobased economy. Waarom telen? Omdat we daarmee in staat zijn om jaarlijks per hectare veel koolstof vast te leggen in de biogene grondstof en deze doelmatig in te zetten.
Conclusie
Het lijkt er nu misschien op dat deze uitdagingen te groot zijn om ze te kunnen overwinnen met het risico er dan maar niet aan te beginnen. Dat is dan ook de reden waarom we naar mijn idee stapje voor stapje op weg moeten gaan naar een biobased economy.
Wat mij betreft zijn we er al in geslaagd om de uitdagingen te overwinnen als we over 3-5 jaar bij grootverbruikers (o.a. chemie) al 1% van de fossiele grondstoffen kunnen vervangen door biobased grondstoffen. Waarbij we tevens het fundament hebben gelegd om op te schalen, zowel economisch als technologisch en er voldoende biogene grondstoffen beschikbaar zijn. Zodat er voldoende massa is om de kassa te laten rinkelen, andersom mag natuurlijk ook!
