Wat is er nodig om de biobased economy te versterken / versnellen?

De vraag stellen is altijd makkelijker dan het antwoord. Want het antwoord is niet kort en simpel. Ik wil hier twee punten kort agenderen. In feite zijn we al vele jaren bezig met de ontwikkeling van de biobased economy, maar steeds vanuit de gedachte dat we vooral reststromen moeten verwaarden. En daar ligt in de kern ook het probleem. We proberen steeds vanuit laagwaardige grondstoffen en vaak ingewikkelde techniek, die vanzelfsprekend geld en energie kost, nieuwe circulaire producten te maken.

Hierbij is de eerste vraag of het technisch kan en daarop kunnen we inmiddels wel stellen dat we dat positief kunnen beantwoorden. Technisch kan bijna alles, maar de uitdaging is nu om dit ook binnen de geldende kostprijs kaders te doen. Groot probleem is dat biobased producten moeten concurreren in een markt met “fossiel gebaseerde” kostprijzen. Deze producten worden gezien als de benchmarkt, zonder de negatieve milieukosten van fossiel hierin mee te nemen. Er is al vele jaren goed geïnvesteerd in technische innovatie ontwikkeling, maar om de markt van de grond te trekken moet nu ingezet worden op het ontwikkelen van een vraagmarkt. Een markt die gewoon wil betalen voor duurzaam geproduceerde producten. Daarvoor hebben we nieuwe markt instrumenten nodig, instrumenten die in het betaalsysteem de positieve of negatieve milieueffecten meenemen. Duidelijk is dat de innovatiefase niet aansluit op de exploitatiefase. Daar moet dus meer focus op komen.

Biobased business wordt nu als het ware geacht in een keer “van de kelder op zolder” te springen. En dat lukt bijna niemand. Belangrijk element om de kostprijs te drukken is de noodzaak om massa te produceren. Massa is nodig om de kassa te laten rinkelen en ook daar wringt de schoen. De reststromen waarvan uitgegaan wordt, zijn vaak te klein van omvang en ook nog seizoensgebonden. Om de biobased economy echt van de grond te tillen zullen we meer gebruik moeten gaan maken van geteelde producten. Alleen dan kan massa gerealiseerd worden. Maar ik hoor de critici al roepen dat we geen voedsel moeten gaan inzetten voor non-food toepassingen. Mijn stelling is dat er voldoende landbouwgrond is om ook biomassa te telen voor de biobased producten. Voorwaarde hierbij is dat de duurzaamheid van de teelt niet ter discussie staat. Maar we hebben meer dan genoeg voedsel op deze aarde. Het feit dat er mensen zijn die honger hebben of ondervoed zijn vindt vooral zijn oorsprong in armoede of een “dictator-probleem”

Kortom nog veel uitdagingen te gaan waarbij het steeds een zoektocht is in de mix van: economie, technologie en biologie. De kennisontwikkeling van de twee laatste is inmiddels zover dat daar het “echte” probleem niet meer ligt. De uitdaging ligt nu in het economische systeem zo in te richten dat duurzaam geproduceerd vanzelfsprekend interessanter is voor de consument.